Oxy Cao Áp Toàn Thân: Phương Pháp Vật Lý Trị Liệu Hiện Đại Chỉ Có Tại Các Cơ Sở Y Tế Lớn
Oxy cao áp toàn thân (Hyperbaric Oxygen Therapy – HBOT) là một phương pháp điều trị tiên tiến, sử dụng oxy tinh khiết 100% trong một môi trường có áp suất cao hơn áp suất khí quyển thông thường. Người bệnh sẽ được nằm trong buồng kín chuyên dụng để hít thở lượng oxy dồi dào này.
Nguyên lý hoạt động của HBOT là tăng cường lượng oxy hòa tan trực tiếp vào huyết tương, giúp oxy dễ dàng đi đến mọi ngóc ngách của cơ thể, kể cả những vùng bị tổn thương hoặc kém tưới máu. Điều này thúc đẩy quá trình lành vết thương, giảm viêm, chống nhiễm trùng, và kích thích tái tạo tế bào.
HBOT được chỉ định rộng rãi trong điều trị nhiều tình trạng như ngộ độc khí CO, các bệnh lý do thiếu oxy, nhiễm trùng kỵ khí, bệnh giảm áp (thợ lặn), loét mạn tính, chấn thương mô mềm, và phục hồi chức năng sau tai biến. Đây là giải pháp hiệu quả giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng bệnh, giảm đau, và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Chỉ định điều trị bằng oxy cao áp toàn thân
Oxy cao áp toàn thân được chỉ định trong nhiều trường hợp bệnh lý khác nhau, đặc biệt là các tình trạng liên quan đến thiếu oxy mô hoặc nhiễm trùng kỵ khí. Các chỉ định chính bao gồm:
• Bệnh lý do thiếu oxy: Đây là chỉ định cơ bản nhất, khi các mô trong cơ thể không nhận đủ oxy.
• Ngộ độc khí CO (Carbon Monoxide): Oxy cao áp giúp loại bỏ CO ra khỏi máu nhanh hơn, giảm thiểu tổn thương do thiếu oxy.
• Nhiễm trùng kỵ khí: Đặc biệt là hoại thư sinh hơi, nơi oxy có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí.
• Bệnh giảm áp (Bệnh thợ lặn): Giúp loại bỏ các bong bóng khí nitơ trong máu và mô.
• Các bệnh lý khác:
o Tổn thương do bức xạ: Hỗ trợ lành các mô bị tổn thương do xạ trị.
o Loét mạn tính: Đặc biệt là các vết loét khó lành như loét bàn chân tiểu đường.
o Thiếu máu cấp tính: Khi cơ thể không thể cung cấp đủ oxy cho các mô quan trọng.
o Bỏng: Thúc đẩy quá trình lành vết bỏng và giảm viêm.
o Chấn thương do nghiền nát: Giúp giảm sưng, tăng lưu thông máu và thúc đẩy phục hồi mô.
o Viêm xương tủy mạn tính: Điều trị nhiễm trùng xương dai dẳng.
o Ghép da: Tăng cường khả năng sống sót của vạt da hoặc mảnh ghép.
o Phục hồi chức năng cho các mỏm cụt chi: Hỗ trợ quá trình lành thương và giảm đau.
o Đau sau mổ: Giúp giảm đau và thúc đẩy phục hồi.
o Bệnh thần kinh: Trong một số trường hợp như chấn thương não, đột quỵ (hỗ trợ).
o Bệnh tim mạch: Trong các tình trạng thiếu máu cục bộ.
o Bỏng và tạo hình sau bỏng: Cải thiện quá trình lành vết thương.
o Bệnh mạch máu ngoại biên: Cải thiện lưu thông máu ở các chi.
o Bệnh máu: Trong một số tình trạng thiếu máu nặng.
o Bệnh mắt: Đối với một số bệnh lý thiếu máu cục bộ ở mắt.
o Bệnh tai – mũi – họng: Ví dụ như điếc đột ngột.
Chống chỉ định điều trị vật lý trị liệu bằng oxy cao áp toàn thân
Mặc dù có nhiều lợi ích, oxy cao áp toàn thân cũng có những chống chỉ định tuyệt đối hoặc tương đối để đảm bảo an toàn cho người bệnh:
• Bệnh nhân sợ buồng kín (Claustrophobia): Không thể chịu đựng được không gian kín của buồng oxy cao áp.
• Viêm xoang cấp, Viêm tai giữa cấp, Tắc vòi nhĩ: Áp lực trong buồng cao áp có thể gây chấn thương tai hoặc xoang.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) có giữ CO2: Tăng nguy cơ xẹp phổi hoặc ngộ độc oxy.
• Tràn khí màng phổi (hoặc có tiền sử tràn khí màng phổi khi điều trị oxy cao áp): Áp lực có thể làm nặng thêm tình trạng tràn khí.
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên (mũi, họng) mạn tính: Có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm hoặc khó chịu khi thay đổi áp suất.
• Sốt cao (>38°C): Cần được hạ sốt trước khi điều trị oxy cao áp để tránh các biến chứng.
• Khí phế thũng có ưu thán (tăng CO2 trong máu): Có nguy cơ gây tràn khí màng phổi trong quá trình điều trị.
• Đang sử dụng một số loại thuốc:
o Các thuốc điều trị bệnh bạch cầu.
o Một số thuốc chữa chứng bệnh nghiện rượu mạn tính.
o Thuốc là đồng phân của các nguyên tố bạch kim.
o Cần đặc biệt lưu ý khi điều trị hóa chất bằng bleomycin, cisplatin hoặc doxorubicin.
Việc chỉ định và chống chỉ định điều trị oxy cao áp phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa sau khi thăm khám và đánh giá kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Tham khảo thêm:
• Chỉ định và chống chỉ định điều trị bằng paraffine
Bác sĩ của bạn,
Tác giả Blog: Doctor Chu.
(Tên khác: Chu Văn Điển, Chu Đức)
Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, chức năng và phục hồi chức năng, Bệnh viện Quân y 110, Bắc Ninh.
The Power Of Passion.
Theo dõi các kênh mạng xã hội của Doctor Chu:
Youtube: Doctor Chu . Bác sĩ của người nghèo
